Keigeile droom

Hoe paranoïde zijn complotters op een schaal van 0 tot 10? Drie keer raden. Een berichtje over supermarktketen Wal-Mart die is begonnen met het aanbrengen van RFID-chips in herenkleding, is weer eens aanleiding tot dom gespeculeer. Waarom? Omdat de complottertjes ergens hebben gelezen dat RFID-labels ook na aanschaf van een onderbroek actief blijven. Ai!

'En dat zet natuurlijk de deur open voor hele andere praktijken,' zo redeneert onze superslimme Anarchiel. 'Je betaalt met je pinpas braaf aan de kassa voor je net aangeschafte Mickey Mouse boxershort, de ingebrachte RFID-chip wordt uitgelezen en als aankoop, samen met wat NAW-gegevens die van uw pinpas afkomstig zijn, geregistreerd in een of andere database. Elke keer dat u nu trots met uw nieuwe aanschaf door een gebied paradeert waar toevallig RFID-scanners staan, is het voor bepaalde individuen meteen duidelijk waar u zich bevindt. Er zit tenslotte een chip in uw onderbroek en aangezien veel van ons deze kledij nou eenmaal dagelijks dragen, is het kat in het bakkie voor marketeers die graag uw (koop)gedrag analyseren.'

Vaste lezers weten het inmiddels: complottertjes zoeken nooit wat op. Zodra ze iets lezen dat hun bangste vermoedens bevestigt borduren ze daar eindeloos op voort. Dus hoe zit het nu met die 'RFID-chips'? Welnu, het begint er al mee dat Anarchiel niks heeft begrepen van het systeem zelf. Nagenoeg iedere kledingwinkel in Nederland werkt met labels die poortjes laten piepen als er niet is afgerekend. Dat is niet wat Wal-Mart met RFID gaat doen. Het gaat om voorraadbeheer en het volgen van artikelen vanaf de groothandel tot aan de winkel. Dat wilde Wal-Mart jaren geleden al doen, maar dat was toen nog te duur.

Waarom worden de labels dan niet bij de kassa gedeactiveerd? Dat is een interessant verhaal: je zou zeggen dat bij hergebruik van de labels Wal-Mart goedkoper uit is. Maar als deze enorme supermarktketen met duizenden vestigingen flinke volumes gaat bestellen, gaan de toch al hoge prijzen van RFID labels juist omlaag. En dat is goedkoper dan hergebruik. Het deactiveren is voor Wal-Mart overigens een administratieve handeling geworden. Na aanschaf verdwijnt het nummer van de chip uit hun database.

Dan over naar het voorbeeld van onze Einstein Anarchiel. Technisch gaat het niet eens werken. Een passief RFID-label kan simpelweg niet over dergelijke afstanden worden afgelezen. Een onderbroek met zo'n label moet met een handscanner worden uitgelezen. Om zo'n label uit te lezen zou je bij wijze van spreken met je kont op een scanner moeten gaan zitten. Maar laten we for the sake of arguing zijn denktrant eens volgen, dan nog is het complete onzin. De kosten van het volgen en analyseren van klanten op deze manier kost miljarden dollars, zo'n investering moet zich terugverdienen. En met wat? Een enkeling die positief reageert op een aanbieding van marketeers soms? En nu komt het: de klant kan de chip gewoon zelf verwijderen, als een speld in een mouw van een pasgekochte pantalon. Weg marketingdollars.

En nu de hamvraag: waarom kan Anarchiel dit nou zelf allemaal niet opzoeken of bedenken? Waarschijnlijk omdat anarchieltjes nu eenmaal zo graag willen geloven in die Big Brother-maatschappij die ze om zich heen menen te zien. Dat moet je niet kapot willen checken. Al was het maar om te kunnen suggereren dat het Wal-Mart-verhaal een 'keigeile natte droom voor onmensen als Ernst B. is die dit soort chippen van kleding zoals altijd zonder problemen voor opsporingsdoeleinden *kuch* zullen gaan inzetten.' Ook dat nog.