Trollen

Je zou zeggen: Wat kan superspeurder André Vergeer een paar trollen schelen die hem elke keer belachelijk maken? Laat staan een margeblogje als Barracuda, dat hij toch al niet leest. Maar nee, de zelfverklaarde Vaatstra-onderzoeker ging vorige week bij Klokkenluideronline vol in de aanval tegen de 'ongefundeerde kritiek' van trollen, waarmee hij vooral dit blog bedoelde. 'De reactie van ene ‘Barracuda’ hier of op zijn/haar eigen blog zal doorslaggevend zijn voor mijn gelijk. Geeft hij/zij – inhoudelijk – weerwoord of gaat hij/zij weer onzin uitkramen om maar niet door de mand te vallen.' De toon is gezet: waag het niet om nog eens over mij te schrijven, lijkt Vergeer te suggereren.

Barracuda heeft het al vaker gezegd: Een beetje serieus onderzoeker gaat niet publiceren te midden van doorgetripte reptielengelovers op Klokkenluideronline. De kans dat je niet helemaal voor vol wordt aangezien is groot. Dus waarom blijft die Vergeer dat maar doen? Wim Dankbaar heeft ten minste nog de eer aan zichzelf gehouden toen Micha Kat steeds idiotere verhalen ging schrijven, ook over de zaak Vaatstra. Maar niet Vergeer, die zelfs de omstreden verklaringen van de Supergetuige nog geloofwaardig vond. Er is nog iets dat Vergeer kenmerkt: wel over jan en alleman hoog van de toren blazen, maar zelf geen fatsoenlijk snippertje bewijs kunnen aanleveren. 

Laten we de logica van het 'Vaatstra-team' for arguments sake nog eens een keer onder de loep nemen. Kern van hun verhaal is dat de vermeende 'dader' Ali - een Irakees die destijds verbleef in het asielzoekerscentrum in Kollum - kort na de moord op Vaatstra via Schiphol naar Noorwegen zou zijn afgevoerd, waar hij 'zomaar' werd vastgezet. Ook diens vriend Feik werd meteen uit het asielcentrum gehaald. Vermoedelijke reden: hun betrokkenheid bij satanische rituelen waarvan de toenmalige directeur-generaal Internationale Aangelegenheden en Vreemdelingenzaken Joris D. geweten zou hebben.

Ten eerste: wat een mijl op zeven om een man die op dat moment bij de politie nog helemaal niet in beeld is als verdachte, meteen naar een gevangenis in Noorwegen af te voeren. De logica is ver te zoeken. Waarom niet naar een ander asielcentrum in het land gebracht? Of een ander onderduikadres dichter bij huis?

Vergeer cs stappen ook wel erg makkelijk over de logistiek van zo'n operatie heen: Marianne werd in de nacht van vrijdag 30 april 1999 vermoord. Het lichaam werd op zaterdag 1 mei gevonden. Als Joris al is gebeld in het weekend, kon hij zijn ambtenaren op zijn vroegst op maandag 3 mei aan het werk zetten. Maar nee, reeds op woensdag 5 mei komt de verdachte volgens Vergeer cs zelf aan in Noorwegen. Papierwerk en procedures die normaal weken in beslag nemen en over verschillende schijven lopen worden, als we Vergeer mogen geloven, in no time geregeld. Een uitleveringsverzoek vervalsen als de autoriteiten in Noorwegen van niks weten gaat wat moeilijk, zeker als er geen rechter bij komt kijken. Enzoverder.

Toch blijft Vergeer volhouden: 'Getuigen hebben tegenover ons verklaard dat die èchte verdachte dat weekend al weggesluisd is via Schiphol'. Want (volgens de niet nader genoemde getuigen): 'Wordt zaterdagavond 1 mei aangeleverd bij Grenshospitium Amsterdam (Schiphol Oost - Barracuda) door twee agenten uit Friesland en op zondag of maandag heimelijk uitgezet naar Noorwegen'. 

Kennelijk is Ali minstens een dag (of twee) in het luchtledige blijven hangen (Bermuda Triangle?), want hij kwam immers pas 5 mei aan in Noorwegen. Tenzij het een heel andere Ali betreft die werd binnengebracht. Met een andere bestemming dan Noorwegen.

Want er is nog een ander verhaal: namelijk dat de echte Ali al op 29 april niet meer is gezien. Een getuige verklaarde naderhand dat hij met Ali was gaan stappen op de vrijmarkt in Haarlem op 30 april. Pas na moord op Marianne vertrok Ali weer met een strippenkaart en 50 gulden op zak. Na zijn aanhouding in Turkije was er geen DNA match.

Het verhaal over de verdwijning van Feik is ook al niet 'kloppend'. Er is brief van een anonieme getuige, die beweert dat op (maandag) 3 mei 1999 (‘s avonds) een asielzoeker 'in het grootste geheim' werd binnengebracht bij een asielzoekerscentrum te Musselkanaal. En 'enkele dagen later' zou deze persoon zijn opgehaald door de vreemdelingendienst en door de Marechaussee afgevoerd naar Schiphol. De anonieme briefschrijver heeft geen zekerheid over zijn identiteit, maar team Vaatstra weet het zeker: Feik.

Het OM heeft deze zaak zelf onderzocht en de overplaatsing naar Musselkanaal bleek volgens hen te hebben plaatsgevonden op 18 mei 1999. En het betrof niet de vriend van hoofdverdachte Ali, maar heel iemand anders die ook niet uit Kollum kwam. Het lijkt er dus op dat de anonieme tipgever zich in de tijd en de persoon heeft vergist. Overigens heeft het OM later toegegeven dat Feik inderdaad is overgeplaatst (naar Drachten) omdat hij verdacht werd van een zedenbedrijf. Maar dat gebeurde eind mei 1999.

Dit laatste verhaal wordt nota bene van a tot z bevestigd door de plaatsvervangend directeur van het asielzoekerscentrum en Kollum aan Wim Dankbaar. Uit zijn antwoorden hoor je al dat de man (tien jaar na dato, interview dateert van 2010) niet al te zeker is van de datum 3 mei die Dankbaar hem iets te gretig aanreikt, maar Dankbaar heeft gehoord wat hij wilde, en stelt in de loop van het gesprek geen verdere controlevragen meer. Dat is des te pijnlijker, aangezien de man wel als een soort kroongetuige wordt opgevoerd.

En als Dankbaar nog beter had geluisterd dan had hij deze man ook kunnen horen zeggen dat de zaak Feik 'bovenop alle consternatie rond de zaak Vaatstra kwam'. Weer een aanwijzing dat het om een later tijdstip ging. De eerste berichtgeving over de moord, waarin trouwens geen enkele relatie werd gelegd met het asielzoekerscentrum, kwam maandagmiddag 3 mei naar buiten (volgens het archief van de Leeuwarder Courant). De consternatie over mogelijke daders uit het asielzoekerscentrum begon veel later.

Een andere losse flodder is een verklaring van een Nederlandse drugscrimineel die in een cel in Noorwegen een Koerd heeft ontmoet waarvan hij dacht dat het de genoemde Ali was. Deze man zou als gezegd 5 mei 1999 het land zijn binnengekomen. Vergeer cs zijn nooit achter zijn ware identiteit van deze man gekomen, maar weigeren te geloven dat het niet hun Ali was.

Tegenover De Telegraaf verklaarden de Noren naderhand dat het gaat om een asielzoeker die problemen veroorzaakte en allerlei zaken op zijn kerfstok had, maar niet het bedreigen van vrouwen met messen. Bovendien was hij al sinds 1998 in Noorwegen. Pas op 19 mei 1999 is deze 'Ali' veroordeeld tot vier maanden gevangenisstraf - en vier maanden voorwaardelijk - voor mishandeling, bedreiging en vernieling.

Kortom: het 'complot Vaatstra' lijkt vooral een verhaal van persoonsverwisselingen en onduidelijkheden over identiteiten, met niet minder dan drie verschillende Ali's en twee Feiks. En getuigen die jaren na dato personen en gebeurtenissen in de verkeerde context plaatsen, aangemoedigd door amateuronderzoekers die graag hun vermoedens bevestigd willen zien.

Het meest pijnlijke voorbeeld in dit verband was de vrouw die in 2010 verklaarde de ochtend na de moord op Marianne een huisgenoot te hebben gezien die met bebloede handen thuiskwam. Ze wist het zeker: dit was de Ali van Marianne Vaatstra. Uit gegevens van de Gemeentelijke Bevolkingsadministratie blijkt dat er toentertijd wel vijf Ali's in haar straat woonden.

Huishoudelijk: Barracuda gaat even een paar dagen stappen. Volgende week terug.