Verknipt bewijs

Verknipt bewijs, noemt wetenschapsfilosoof Ton Derksen de tapgesprekken op grond waarvan drugscrimineel Hüseyin Baybasin is veroordeeld. Derksen presenteert vandaag zijn boek over dit bewijsmateriaal en was gisteravond al in Brandpunt te zien. 'Op een heleboel manieren is dit de ernstigste zaak die ik heb gehad', zegt de emeritus-hoogleraar van de Nijmeegse Radboud Universiteit. 'Er is zo massief en aantoonbaar gelogen. Ik heb honderd telefoontaps beluisterd, en elke keer weer vond ik manipulaties.'

Derksen behoort voor de verandering nu eens niet tot het legertje plotters dat, niet gehinderd door enige kennis van zaken, al bij voorbaat roept dat Baybasin onschuldig is. Dat zeggen ze alleen maar omdat Baybasin wordt gezien als een belangrijke opponent van Demmink. Derksen deed eerder onderzoek naar onder meer de justitiële dwaling in de zaak van Lucia de Berk en die werd in 2010 alsnog vrijgesproken.

Maar Barracuda vermoedt eerlijk gezegd dat de opvattingen van Derksen in dit specifieke geval minder snel gevolgd gaan worden. Niet omdat Derksen gelijk of ongelijk heeft - er zijn meer mensen die hebben gewezen op al dan niet opzettelijke vertaalfouten - maar omdat er al uitgebreid naar is gekeken. Onder meer door Bart Jacobs, hoogleraar computerveiligheid die in 2009 een onderzoek naar de audiobestanden begeleidde, en concludeerde dat er slechts 'een beperkt aantal onregelmatigheden' waren. Jacobs heeft vooral gelet op audiomanipulatie. De Commissie Evaluatie Afgesloten Strafzaken (CEAS), waarvoor Jacobs onderzoek deed, vond de resultaten onvoldoende om de zaak te heropenen.

Jacobs zegt op zijn beurt dat Derksen 'onzorgvuldig gebruik heeft gemaakt van de bevindingen in het audio-onderzoek' van destijds. Op de vermeende manipulatie valt technisch namelijk veel af te dingen. Op de twee meest relevante banden bleken de gesprekken op langzame snelheid te zijn opgenomen, waarbij per kant (!) een monokanaal in een richting was gebruikt en een monokanaal terug. Dit impliceerde dat manipulatie van een spoelenband met een gewone bandrecorder zou betekenen dat zowel het te manipuleren gesprek als een ander gesprek op het andere parallelle monokanaal (dat bovendien in tegengestelde richting wordt afgedraaid) zou moeten worden bewerkt. Probleem is, volgens CEAS, dat het inlassen van gemanipuleerde gesprekken in opnames van de Nederlandse tapkamers technisch tamelijk onwaarschijnlijk is. 

Derksen heeft in principe geen bemoeienis met het aanstaande advies van de Advocaat Generaal Diederik Aben, die al sinds 2011 zelfstandig onderzoek aan het doen is naar die vervalste taps ten behoeve van een herzieningsverzoek voor de Hoge Raad. 'Men zou denken dat hij na al deze jaren wel op de bodem van de beerput moet zijn beland, maar hij wekt meer de indruk dat hij op het deksel zit te wachten tot de rat die hij wel degelijk ruikt uit eigen beweging in de val trapt', aldus Baybasins grootste fan Boudine, die de putlucht blijkbaar helemaal tot aan Zeeland kan ruiken.

Maar wie weet heeft Aben keurig gewacht op het boek van Derksen, want wat Boublog blijkbaar is ontgaan is dat deze Aben zelf heeft aangedrongen op onderzoek naar mogelijke manipulatie van telefoontaps. Aan de andere kant sluit Aben de bemoeienis van Demmink metdeze zaak - en daar gaat het plotters pas echt om - uit. Hij signaleerde al eerder een probleem met de chronologie: het aftappen van Baybasin begon al in 1994, maar minister Sorgdrager (die Demmink de hand boven het hoofd zou hebben gehouden) werd volgens de complottheorie pas in 1997 onder druk gezet. Maar bovenal, schrijft Aben, lijkt het manipuleren van telefoontaps 'een nogal omslachtige manier om Baybasin effectief uit te schakelen, temeer daar onvoorspelbaar was of de Nederlandse rechter een levenslange straf ook zou opleggen. Ook de rechter zou dan in het complot betrokken moeten zijn, en in dat geval was het toch makkelijker geweest om Baybasin meteen al uit te leveren aan Turkije, waar de geheime connecties van Çiller wel raad wisten met iemand als Baybasin.'

Huishoudelijk: Barracuda is een kort weekje weg