Omgekeerde logica

Barracuda was deze week zijn eigen centjes aan het tellen, dus die financiële crisis die ons overigens erg doet denken aan menig Laurel & Hardy film - "Here's another nice mess I've gotten you into" - lieten we noodgedwongen even overwaaien. Maar inmiddels is in de media het Grote Speculeren begonnen: de definitieve teloorgang van hebzucht, onverantwoorde risico’s en perverse beloningen? Het begin van de Grote Depressie? Of krabbelt de economie na die ongehoorde reddingsoperatie van 700 miljard dollar (indien goedgekeurd) weer verdwaasd overeind?

Hoe kon dit allemaal gebeuren? Amerikaanse huizenbezitters komen in 2007 in de problemen doordat ze de hypotheek niet kunnen aflossen: Want stijgende rente en te veel geleend van hypotheekbanken die op hun beurt weer hebben geleend van andere banken. De markt voor interbancaire leningen komt onder druk te staan en dan knapt het toch al veel te strakke elastiekje. Ongeveer elke instelling die op een of andere manieren aan dit krankzinnige leningencircus deelnam en geen eigen tegoeden heeft (in tegenstelling tot menige keurige bank in Nederland) rolt om: Fannie en Freddie moeten worden gered, zakenbank Merrill Lynch wordt voor een prikje ondergebracht bij Bank of America en Lehman Brothers balanceert op de rand van de afgrond, zij het dat nog snel even 2,5 miljard dollar aan bonussen wordt uitgekeerd aan de graaiende top. Thomas van der Dunk vatte het armageddon aardig samen: "Het is een ironie van de geschiede­nis dat juist onder het van reppublikeins bewind het wild-west-kapitalisme zo volledig is ontspoord dat de grootste adepten van de neoconserva­tieve heilsleer van staatkundige geheelonthouding nu ­gedwongen worden zelf als grafdelvers op te treden." De neoconser­va­tieve economische ideologie ontploft.

De alternatieve media houden zich natuurlijk ook niet stil, compleet met kromme redeneringen en gebruikelijke stokpaardjes. Micha Kat geeft zowat iedereen de schuld van het bankroet: Gerrit Zalm vanwege de euro, oud-hoofdredacteur Folkert Jensma van NRC omdat die de media als countervailing power voor het bedrijfsleven heeft uitgeschakeld en Noud Wellink vanwege het falende toezicht op ehhhh...zou die Kat er überhaupt iets van begrepen hebben?

Vrijspreker denkt dat de financiële crisis weer eens koren op de molen is van de wereldregeerders en - daar is-ie weer - de New World Order. Duitsland en Engeland hebben zelfs al voorgesteld om een “wereld-financiële-regelaar” aan te stellen. Die moet allerlei regels en voorschriften opstellen om te voorkomen dat er in de toekomst nog eens een crisis komt. Daar gaat de vrije markt, hoor je de liberatiers alweer denken, dezelfde vrij markt dus die zonder regelgeving zichzelf in de nesten heeft gewerkt. Min of meer hetzelfde lees je bij Zapruder: Het Amerikaanse rogue netwerk wist de politiestaat er door te drukken (...), en krijgt nu de volledige macht over het financiële systeem van de VS erbij. Vast een vooropgezet plan (alleen complotters verzinnen zoiets).

Waar je al deze slimme Hiltermannen niet over hoort is de vraag wat er dan wel had moeten gebeuren om deze crisis te bezweren. En dan valt ineens een parallel op met 9/11. 9/11 complotters kunnen zich niet voorstellen dat de Amerikaanse luchtmacht heeft zitten slapen tijdens de aanvallen van 9/11, maar als er vervolgens - van de weeromstuit - vergaande maatregelen worden genomen om terrorisme tegen te gaan, dan is dat een vooropgezet plan om een politiestaat te vestigen. Omgekeerde logica.