Falsificatie

Er zaten vermoedelijk weinig plotters in de zaal, gisteren in de Aula van de Universiteit van Amsterdam. Want het ging over hen: 'Niets is wat het lijkt. De wereld achter complottheorieën'. 'Houdt het tegenwoordige geloof in complottheorieën verband met de postmoderne samenleving waarin elke waarheid betwijfeld kan worden? Of met de opkomst van het internet? En zijn er eigenlijk voorbeelden van complottheorieën die juist bleken te zijn?'. Dat soort vragen, dus.

Het werd een beschaafd wetenschappelijk middagje, met filmmaker Kasper Verkaik, die JFK onderzoeker Robert Groden portretteerde, filosofe Sanneke de Haan en usual suspect Stef Aupers, tegenwoordig verbonden aan het Instituut voor Mediastudies van de Katholieke Universiteit Leuven.

Van die drie was De Haan min of meer de ervaringsdeskundige. Zij had een vriend die haar onophoudelijk bestookte met het ene op internet uitgesponnen complot na het andere: van Vaatstra tot MH17. Ze zocht zelfs advies bij een psychiater, die haar vooral adviseerde om vooral geen discussies aan te gaan over de vermeende feiten.

De vriend schijnt inmiddels in te zien dat ook complotten op internet niets anders zijn dan speculaties, maar de vraag waar de obsessie eindigt en de gekte begint, bleek niet zo makkelijk te beantwoorden. Wellicht bij de hoeveelheid tijd die plotters aan hun obsessie besteden, terwijl er relevantere zaken in het leven zijn, vond De Haan.

Stef Aupers ziet een sociologisch verband met de argwaan die burgers in het algemeen hebben jegens overheden, waarbij internet fungeert als echokamer. Er is altijd wel een medestander die de theorie of de verdenking beaamt. Maar de vraag waar nu precies de grens ligt tussen een kritische burger en een complotdenker kon ook Aupers niet echt helder beantwoorden.

Wat vreemd is, want Aupers begon wel over falsificatie. Er is uiteraard niets mis met kritisch denken, maar wie een theorie poneert, moet hem ook kunnen weerleggen. Of daartoe in elk geval een poging wagen. En dat zie je nooit bij plotters. Een feit is nog geen bewijs. Er zijn verschillende feiten nodig om bewijs te vormen. Vooral feiten die andere feiten weerleggen, of nuanceren.

Fail!

Ook niks gemerkt van de bankrun gisteren? O ja, dat was waar ook, de media hebben de actie doodgezwegen, dus is er wel degelijk veel pecunia van de bank gehaald, maar wordt dat nergens gemeld, of de actie is mislukt doordat de MSN er niet over schreven. We zien wel met welke verklaring de bankcomplottertjes vandaag komen. Omdat Barracuda gisteren toch in de grootstad moest zijn, heeft hij even opgelet of er geen lange rijen stond voor de pinautomaten. Nada dus.

De Franse voetballer en multimiljonair Eric Cantona, die opriep tot de actie, haalde bij filiaal van BNP Paribas in de Franse stad Albert slechts 1.500 euro van de rekening. Nee, geen nulletje vergeten. 1500 van de x miljoen die Cantona bezit. Waarschijnlijk worden die 1500 euri, als niemand kijkt, weer schielijk teruggestort, maar het kan ook zijn dat Cantona het geld toch nodig had voor een dinertje of een heuse Harlan Estates.

Het goede voorbeeld werd - ere wie ere toekomt - gegeven door bankrunner par excellence Patrick Savalle van Zapruder, die van pinautomaat naar pinautomaat sjeesde om iets van 3500 euri and counting op te halen. Moet hij dagen mee bezig zijn geweest. 'Morgen alles eraf halen bleek onmogelijk omdat de Triodos geen filialen heeft, niet bij nagedacht. :) Dan nu alvast maar alles overboeken om morgen wel te kunnen opnemen. Ik zeg:'Let's go Mad Max'.

Triodos, toch niet die nette Zeister bank die totaal immuun bleef voor de kredietcrisis omdat men nooit heeft gegrossierd in als beleggingsproducten “verpakte” hypotheekportefeuilles? Eh, waar ging die bankrun ook maar weer over?