Muurvast

Het strafrechtelijke vooronderzoek naar Demmink zit muurvast, bericht NRC. De Haagse rechter-commissaris Yolande Wijnnobel, belast met de regie over het onderzoek, heeft ondanks een bezoek aan Turkije in oktober en twee schriftelijke rechtshulpverzoeken te horen gekregen dat Turkije geen medewerking wenst te verlenen aan het Nederlandse onderzoek. Want de verdenkingen over verkrachtingen zouden zijn verjaard.

En die Turkse kwestie is nou juist waar het om draait. Men wilde immers onderzoeken of twee aangiftes door twee inmiddels volwassen mannen wel of niet serieus waren.

Overigens, muurvast wil niet zeggen dat het onderzoek nu wordt afgeblazen. De rechter-commissaris zou ‘voet bij stuk willen houden’ en al het mogelijke doen toch getuigen in Turkije te horen. 'Als ultieme poging wil de magistraat binnenkort nog één keer naar Turkije reizen.'

Tot zover de feitelijkheden. Daarna begint de onzin. Volgens Adèle van der Plas, die de twee Turken bijstaat die zeggen te zijn verkracht door Demmink, weigert Turkije medewerking omdat het met Nederland ‘een geheime overeenkomst’ heeft gesloten. 'In Nederland is volgens haar met Turkse hulp de Koerdische vrijheidsstrijder Baybasin voor drugshandel tot levenslang veroordeeld. In ruil daarvoor zwijgen de Turkse autoriteiten over misdragingen van Demmink, aldus Van der Plas.'

Van der Plas doelt op de een (uitgelekte) telefoonnotitie uit 1997 van het Ministerie van Justitie waarin zou hebben gestaan 'zaak Baybasin wordt gebruikt als drukmiddel teneinde in een andere zaak iets van de Turkse autoriteiten gedaan te krijgen'.

Barracuda heeft vorig jaar aangetoond (hier en hier) dat de notitie niet sloeg op Demmink, maar op ex-brigadier Krouwel. Die was betrokken bij de arrestatie van de Turk H. Koksal, die in een Venlose politiecel overleed. De Turkse justitie wilde hem op Turkse bodem alsnog berechten. Baybasin werd daarom 'als wisselgeld' gebruikt in de zaak-Krouwel.

Justitieminister Sorgdrager heeft dat bevestigd in de Kamer: 'Bij nota van 20 juni 1997 zijn door de Turkse regering de bij nota van 26 februari 1997 door de Turkse officier van Justitie gegeven garanties overgenomen. Na ontvangst van dit bericht, is het besluit genomen om Hüseyin Baybasin uit te leveren. Dit lag ook voor de hand omdat de noodzakelijk geachte garanties waren gegeven, zodat er geen beletselen voor de uitlevering meer bestonden.  Daarna kwam het bericht dat Krouwel door Turkije gesignaleerd zou zijn. Naar aanleiding daarvan zijn beide zaken (Krouwel en Baybasin) vervolgens begin juli, in het kader van het in het internationale verkeer gehanteerde beginsel «do ut des», tegenover elkaar gesteld. Dat is in dit soort zaken niet ongebruikelijk. De bekendmaking van de beslissing tot uitlevering is twee en een halve week opgeschort om te proberen tegenover de uitlevering van de heer Baybasin een toezegging van niet vervolging van de heer Krouwel te krijgen, die in Turkije wordt verdacht terzake van hetzelfde feit waarvan hij bij arrest van 5 april 1995 van het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch onherroepelijk is vrijgesproken.'